به نقل از «ایسنا»

تبریز در انحصار ساختمان‌های بی‌روح

تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۰۴۸۱۱

ایسنا/آذربایجان شرقی در نخستین نگاه به فضای شهری تبریز می‌توان ساختمان‌های بی‌روحی را مشاهده کرد که در عمق یکدیگر هم‌چون قارچ‌های سمی رشد کرده‌اند و تبریز کهن، نازیباتر از همیشه در انحصار آن‌ها قرار گرفته است.

هنر معماری در شهر اولین‌ها از دیرباز زبانزد مکاتب هنری دنیا بوده و هنر اصیل معماری ایرانی اسلامی نیز نمودی از این اصالت در قرون گذشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایسنا، معماران و هنرمندان توانمندی در دوره‌هایی که مکتب تبریز اصالت هنر را به ایران به ارمغان آورده بود، می‌زیستند شاید اگر آن‌ها امروز زنده بودند با مشاهده ساختمان‌های در تبریز اما هیچ اثری از این هنر در جای جای شهر اولین‌ها وجود ندارد. در کنار قد کشیدن ساختمان‌های نازیبا و غیرمجاز در سرتاسر شهر، عدم وجود فضاهای تنفس شهری، افزایش تمرکزگرایی و ضعف مبلمان شهری از دیگر مشکلات زیباسازی سطح شهر تبریز به شمار می‌رود.

فریدون بابایی اقدم، عضو شورای شهر تبریز و عضو کمیسیون ماده ۱۰۰ شورای شهر در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به کمرنگ بودن نقش حوزه معماری نسبت به شهرسازی در تبریز، گفت: هنر معماری در تبریز علی رغم صاحب سبک معماری ایرانی اسلامی و حتی آذری بودن این شهر دیده نمی‌شود و معماری درگیر روزمرگی و صرف الگوبرداری از غرب شده است.

وی افزود: هویت تاریخی و معماری سنتی تبریز حرف زیادی برای گفتن دارند و این موضوع را می‌توان با نگاه کردن به فضاهای تاریخی شهر متوجه شد.

وی با بیان این‌که طراحی و اجرای معماری برخی از ساختمان‌ها فارغ از هرگونه خلاقیت است، خاطرنشان کرد: سیمای شهری را پنج عنصر تشکیل می‌دهد که یکی از آن‌ها شامل لبه‌های شهری بوده و بیشتر مردم نیز این بخش را می‌بینند. باید حداقل اولویت بندی کنیم و از معماران شهر بخواهیم تا در ساخت و سازهای خود با دقت و توجه بیشتری به خصوص در بخش لبه‌های شهری کار کنند تا بتوانیم شوق و ذوق هنری را در بناهای شهری تماشا کنیم.

بابایی اقدم با بیان این‌که در حوزه نماهای شهری قبلاً اقداماتی انجام گرفته و دستورالعمل‌هایی مصوب شده است، گفت: باید برای رعایت این اصول بیش از پیش دقت کنیم.

این استاد دانشگاه تبریز، در خصوص وضعیت مبلمان شهری تبریز، اظهار کرد: فلسفه وجود مبلمان شهری زیبایی شهر است اما هنوز در تبریز طرح جامع مبلمان شهری نداریم و هر کسی با سلیقه خود در شهر رفتار می‌کند. ذی نفعان بسیاری چون پلیس، اداره فرهنگ، شهرداری و حتی اصناف و کسبه در زمینه مبلمان شهری دخیل هستند و برای بهبود شرایط مبلمان شهری تبریز ابتدا باید نسبت به وضعیت موجود شناخت داشته باشیم.

وی افزود: باید حد استانداردی در این بخش داشته باشیم و یک طرح زیبا و جامع مبلمان شهری برای تبریز کار شود تا از این طریق المان‌هایی در شهر لجرا شوند که چهره شهر را زیباتر کنند.

عضو شورای شهر تبریز با بیان این‌که بخش عمده‌ای از آشفتگی فضایی در شهر تبریز مربوط به ساخت و سازهای غیرمجاز است، ادامه داد: در پروانه‌های قانونی ساخت و ساز یکسری حداقل‌هایی رعایت می‌شود و اگر بناها بر اساس این حداقل‌ها ساخته شوند دیگر شاهد چنین فضایی نخواهیم بود. مثلا اگر یک ساختمان چهار طبقه بدون پروانه ساخته شود، با اشکالات بالا و طبقات به حد دلخواه و بدسلیقه کار می‌شود. 

وی خاطرنشان کرد: در گام نخست باید آسیب شناسی نسبت به قانون گریزی مردم در ساخت و سازها انجام بگیرد چراکه بر اساس آمار سال 1401 مقدار 48 درصد پرونده‌هایی که در کمیسیون ماده 100 مطرح می‌شوند بدون پروانه هستند و حتی کسانی که پروانه ساخت دارند هم پایبند پروانه نیستند و پروانه برای ساختمان چهار طبقه گرفته‌اند اما شش طبقه می‌سازند.

وی افزود: بخش عمده این بی نظمی‌ها این است که شهروندان می‌خواهند در سریعترین زمان ممکن مجوز بگیرند و ساخت و ساز را شروع کنند.

بابایی اقدم اظهار کرد: سال ۱۳۹۹ تعداد پرونده‌ها بیشتر از سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ بود که دلیل این امر به مجوز نقشه‌ها و پیش پروانه‌های ارجاعی به سازمان برمی‌گردد و این تعداد تابعی از عملکرد شهرداری است‌. حدود ۱۰ هزار پرونده طی یک سال گذشته که ۲۴۰۰ مورد در تبریز بوده به سازمان ارچاع داده شده است. که تعداد این پرونده‌ها تنها در شهر تبریز طی سال ۹۹ نزدیک ۴۲۰۰ پرونده بود.

شهرام کاشانی اصل، عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی و معاون اداره کل استاندارد استان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص مشکلات موجود در شهرسازی تبریز، گفت: تبریز از نظر کیفیت ساخت و سازهای مجاز در مقایسه باسایر شهرهای کشور در وضعیت خوبی قرار دارد زیرا ما از نظر کیفیت مصالح، قوانین را سخت تر از تهران می‌گیریم ولی اصول زیباسازی و شهرسازی در تبریز رعایت نمی‌شود.

وی با تاکید بر این‌که شدیداً مشکل شهرسازی در تبریز احساس می‌شود، افزود: این مسئله هر لحظه تشدید شده و کسی به داد آن نمی‌رسد. به طوری که سیاست گذاری‌های غلط قبلی همچنان ادامه داشته و جایی برای تنفس در تبریز به جز چند مورد استثنا نیست.

وی ادامه داد: باید در هر منطقه از شهر یک فضای تنفسی وجود داشته باشد و یک شهر هم به پارک و هم پارکینگ نیاز دارد اما در مناطق تجاری شهر تبریز یا پارکینگ نیست و یا هم به اندازه کافی وجود ندارد.

کاشانی تاکید کرد: با افزایش چنین بستری به همراه تجمیع و تمرکز در شهر، آلودگی هم افزایش می‌یابد و هیچ افتخاری هم ندارد و شورای شهر و کمیسیون شهرسازی در این خصوص باید پاسخگو باشند.

وی با بیان این‌که نمای ساختمان‌های شهر نیز از نظر زیبایی مشکل دارند، ادامه داد: بیشتر نماهای ساختمانی تبریز به صورت نمای سنگی است در حالی که در کشورهای دیگر اغلب از کامپوزیت استفاده می‌کنند. ما ساختمان را با نمای سنگی، سنگین می‌کنیم و این اقدام معماران هیچ دستاوردی ندارد بلکه بستری ایجاد می‌کند تا در زمان وقوع زلزله‌های خفیف، اولین چیزی که بر سر عابران می‌افتد، همین نماهای سنگی هستند و هیچ نظارتی هم بر آن وجود ندارد.

وی تاکید کرد: برخی از نماکاران و معماران می‌گویند بهترین نما را کار می‌کنند اما هیچ تضمینی بایت این موضوع نیست و مثلا اگر باران نبارد یا اگر زلزله نیاید نما مشکلی نخواهد داشت. چرا بستری ایجاد می‌کنیم که پر از اما و اگر است؟

عضو هیات مدیره سازمان نظام مهندسی ساختمان آذربایجان شرقی افزود: در کشورهای اروپایی از خود سیمان برای نمای ساختمان‌ها استفاده می‌کنند و بسیار زیبا هستند و این کار هیچ خطر در زمان زلزله ندارد.

وی افزود: ساخت و سازها در دنیای امروز بر اساس تکنولوژی‌های جدید انجام می‌گیرد و کیفیت این نوع ساخت‌ها با کنترل انرژی بسیار بالا است. حتی مصالح ساختان‌ها نیز به گرمایش و سرمایش ساختمان کمک می‌کنند.

وی گفت: ما در تبریز به جای توسعه در بخش عرض و طول شهر بیشتر به سمت ارتفاع رفته‌ایم و این امر آفت‌هایی چون آلودگی را به ارمغان آورده است. هنوز هم می‌گویند که شهرک باغمیشه تبریز بر روی گسل است اما باز هم مجوز ساخت و ساز و حتی لوله کشی گاز که علنا بمب گذاری در حاشیه شهر است، صادر می‌شود که در واقع خیانتی برای شهر است.

کاشانی خاطرنشان کرد: دستگاه قضایی باید برای ساخت و ثازها بر رویس بستر گسل را جرم انگاری کرده و اقدام قاطعی در این خصوص انجام دهد.

انتهای پیام 

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی مبلمان شهری ساختمان ها شورای شهر شهر تبریز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۰۴۸۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تبریز گردشگرپذیر می شود/ احیای خانه های تاریخی در دل شهر

خبرگزاری مهر، گروه استان ها- جهانبخش احمدیان؛ خشت خشت تبریز، تاریخی مصور و مجسم از این کهن‌شهر، جمعیت، فرهنگ و هویت آن است. از چتر سرخ‌فام عینالی بر سر شهر تا فیروزه‌های مسجد کبود و بلندای ارک و عمارت ساعتی که هنوز هم صدای زنگ آن گذر زمان را به یاد مردمان می‌اندازد. می‌توان تاریخ را دوباره در تبریز زندگی کرد. هنوز هم می‌توان از برج یانقین بر نقاط مختلف شهر احاطه داشت و در ارک سنگر گرفت.

هر چند دست روزگار و سهل‌انگاری برخی ازدستگاه‌های متولی موجب تخریب بخش بزرگی از تاریخ این شهر شد ولی هنوز هم در گوشه و کنار شهر و به خصوص بافت مرکزی آن، شاهد خودنمایی بناهای تاریخی با همان سبک و سیاق مکتب معماری تبریز و معماری ایرانی و اسلامی هستیم.

قدمت، اصالت و حفظ بافت اصلی برخی از بناها و اماکن تاریخی تبریز همچون بزرگترین بازار مسقف جهان و مجموعه ربع رشیدی، موجب ثبت جهانی آنها شده و برخی از آنها همچون مسجد کبود در فهرست انتظار برای ثبت جهانی قرار دارند. در کنار آن بسیاری از خانه‌های تاریخی و مساجد قدیمی شهر همچون موزه قاجار، موزه آذربایجان، مقبره الشعرا، مسجد جامع تبریز، مسجد استاد شاگرد، یخچال صادقیه، یخچال له‌له بیگ و… نیز ثبت ملی شده‌اند که می‌تواند نگرانی و دغدغه فرهنگ‌دوستان و علاقمندان به تاریخ، هویت و اصالت این منطقه را از دست‌یازی افراد سودجو رفع کند.

در کنار نهادهای متولی شناسایی، حفظ و نگهداشت میراث تاریخی و فرهنگی شهر، شهرداری تبریز در راستای رفع دغدغه‌های شهروندان و پاسداشت فرهنگ، هویت و تاریخ این شهر اقدام به تملک، مرمت و پیشگیری از تغییر کاربری اماکن تاریخی کرده است.

عمارت ساعت، خانه هنر یا انجمن شهر، خانه علی موسیو، خانه ختایی، خانه نیکدل، خانه کلکته‌چی، خانه باقرخان، خانه استاد شهریار، یخچال صادقیه، حمام نوبر و بسیاری از اماکن و خانه‌های تاریخی و محورهای گردشگری امروزه در تملک شهرداری تبریز است که کاربری‌های این اماکن، موزه، یا فرهنگی و هنری است.

در کنار این تملک اماکن و خانه‌های تاریخی شهر، شهرداری تبریز همچنین اقدام به مرمت و بازسازی مجموعه‌های گردشگری، تاریخی و فرهنگی مقبره‌الشعرا، خانه ستارخان، مجموعه دو کمال و … کرده است. هرچند ساماندهی میراث فرهنگی شهر جزو ماموریت‌های اصلی شهرداری تبریز نیست، ولی شهرداری تبریز در رفع دغدغه مردم تبریز در قبال میراث فرهنگی را اولویت کاری خود می‌داند که در این مقال نگاهی به برخی اقدامات شهرداری تبریز در حوزه احیای خانه‌های تاریخی و احداث پیاده‌راه و تکمیل محورهای گردشگری در بافت مرکزی شهر در ۲ سال گذشته می‌پردازیم.

مقبره‌الشعرا، از مدفن ۴۰۰ شاعر و عارف تا پلازای شهری

مقبره‌الشعرا یکی از جاذبه‌های مهم توریستی و گردشگری تبریز و مدفن بیش از ۴۰۰ شاعر و عارف از جمله شهریار، خاقانی، ثقه‌الاسلام، قطران تبریزی و … است که هر ساله در فصل گردشگری و ایام نوروز میزبان میهمانان داخلی و خارجی می‌شود.

ضلع شمالی این مجموعه شهریور سال ۱۴۰۱ با هشت هزار مترمربع مساحت و با هزینه ۲۵ میلیارد تومان تکمیل و به بهره‌برداری رسید که در ادامه عملیات اجرای سنگفرش بهسازی و مناسب سازی صحن جنوبی مرکزی مقبره الشعرا، ضلع شرقی، غربی و جنوبی پیرامون موزه احد حسینی به مساحت ۵ هزار متر مربع استفاده از سنگ اسپراخون و همچنین ترکیبی از سنگ قرمز آذرشهر و سنگ کوبیک و مطابق با معماری مقبره‌الشعرا اجرایی شده است.

همگون‌سازی معابر پیرامون مجموعه مقبره‌الشعرا، ساماندهی ورودی این مجموعه، حذف انواع موانع فیزیکی و بصری، حصارزدایی و حذف نرده‌های محوطه پارک، کاشته شدن گونه‌های مختلف گیاهی همچون کاج سیاه، سرو، اقاقیا، نارون و دیگر گونه‌های گیاهی در محوطه این مجموعه، ساماندهی سیستم‌های نورپردازی، تعمیر نیمکت‌ها و فضای سبز از دیگر اقداماتی است که شهرداری تبریز در راستای توسعه این مجموعه انجام داده است.

شهرداری تبریز در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۱۰ میلیارد تومان در مجموعه مقبره‌الشعرا هزینه کرده است که در سال جاری نیز تکمیل آبنمای مویکال و احداث سوغات‌سرای مقبره‌الشعرا را در دستور کار دارد.

باغ‌موزه ستارخان، قطب جدید گردشگری تبریز

تملک املاک پیرامونی خانه ستارخان و تبدیل آن به فضای سبزو احداث باغ‌موزه ستارخان یکی از پروژه‌های هویتی شهرداری تبریز است که عملیات اجرایی آن امسال به اتمام می‌رسد.

در فاز اول پروژه مجموعه فرهنگی تاریخی و گردشگری باغ موزه ستارخان، تملک ۸ ملک با هزینه ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد ریال و در راستای حفظ و هویت افزایی خانه های تاریخی صورت می‌گیرد که با آزادسازی ششمین ملک، تملک دو ملک باقیمانده در مراحل پایانی قرار گرفت و به زودی عملیات عمرانی این مجموعه آغاز می‌شود.

این پروژه جزو طرح های مهم عمرانی تبریز محسوب می‌شود که با پیگیری شهردار و اعضای شورای اسلامی شهر در این دوره مدیریت شهری قابل بهره برداری خواهد بود و پس از افتتاحش شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی در باغ موزه ستارخان خواهیم بود.

طرح فاخر باغ موزه خانه تاریخی ستارخان و با همکاری دانشکده معماری دانشگاه هنر اسلامی و معاونت شهرسازی شهرداری تبریز تدوین شده، محوطه سازی و طراحی باغ ایرانی ایجاد می شود.

احیای خانه باقرخان، سنگر مشروطه‌خواهان تبریزی

تملک و احیای خانه باقرخان یکی از پروژه‌های هویتی شهرداری تبریز است که تملک خانه اصلی و اراضی مجاور آن انجام گرفته و به زودی عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود.

احداث پارکی با مساحت پنج هزار متر مربع در مسیر منتهی به این خانه، سنگفرش مسیر منتهی به این خانه و اتصال آن به خیابان شهید رضانژاد برنامه شهرداری تبریز در احیای این خانه تاریخی است.

شهرداری تبریز ۹۰ میلیارد تومان برای تملک و اراضی اطراف آن هزینه کرده است که در صورت حمایت دولت عملیات اجرایی آن تسریع می‌یابد.

جانی دوباره در کالبد خانه‌ی تاجران چای کلکته

بن بست کلکته‌چی در محله‌ی راسته‌کوچه، تکه‌ای از تاریخ را در دل خود جای داده است. خانه تاریخی کلکته‌چی، یکی از خانه‌های تاریخی تبریز به شمار میرود که قدمت آن به دوره قاجاریه بازمی‌گردد. این خانه به خانواده‌ی کلکته‌چی، از تاجران بزرگ تبریز تعلق داشت که از یادگارهای آن‌ها می‌توان به کتابخانه‌ی کلکته‌چی در حیاط مسجد جامع اشاره کرد. ستون‌های گچ‌کاری‌شده و پنجره‌های رنگی خانه، نشان از قدمت و معماری تاریخی عمارت دارند.

با توجه به فرسودگی دیوار ها، ستونها و طاق و سقف خانه تاریخی کلکته چی، و به منظور احیاء دوباره این خانه تاریخی، عملیات مرمت این خانه تاریخی مطابق طرح و نقشه سابق این خانه، آغاز شده و به زودی شاهد تداوم مرمت دیوارها و سقف های تخریب شده این خانه، خواهیم بود.

مرمت خانه‌های تاریخی شهر گام بزرگ شهرداری تبریز در حفظ هویت شهری

در کنار تملک و احیای ابنیه تاریخی شهر، حفظ و نگهداشت میراث تاریخی و فرهنگی موجود نیز دغدغه بسیاری از علاقمندان این حوزه است. شهرداری تبریز در تعاملی مطلوب با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان، و با بهره‌گیری از نظر کارشناسان این سازمان، اقدام به مرمت خانه‌های تاریخی، یخچال‌های قدیمی، قنوات، مساجد و دیگر اماکن تاریخی شهر کرده است.

مرمت عمارت تاریخی ساعت، خانه نیکدل، خانه هنر، کتابخانه مسجد جامع تبریز، مقبره الشعرا، حیدر تکیه سی، یخچال صادقیه، له‌له بیگ، مدرسه دارالفنون تبریز، بازار و تیمچه‌های آن، سنگفرش بازار، باروی تبریز، خانه ختایی، مجموعه تاریخی و گردشگری ائل‌گلی و بسیاری از اماکن تاریخی، گردشگری و فرهنگی تبریز در دو سال اخیر توسط شهرداری تبریز و با نظر کارشناسی سازمان میراث فرهنگی مرمت و بازسازی شده‌اند.

جریان انسان‌محوری در دل تبریز

یکی از مصادیق زیرساختی برای تحقق شهر انسان‌محور، که علاوه بر زیبایی بصری شهری، موجب کاهش هزینه‌های مدیریت شهری می‌شود، سنگفرش معابر، به‌خصوص در بافت تاریخی شهر است که مرجع گردشگری تبریز محسوب می‌شود. مدیریت شهری تبریز در همین راستا اقدام به اجرای پروژه‌های انسان‌محور در معابر تاریخی بافت مرکزی شهر و همچنین مراکز پرتردد در سطح مناطق دهگانه کرده است. در کنار این موارد، پروژه‌های ویژه‌ای همچون میدان شهید بهشتی که با الهام از نقش و طرح‌های فرش تبریز، به بهترین شکل ممکن تبدیل به موازئیک فرش شده است.

پیاده‌راه‌ها در طراحی شهری یکی از مصادیق انسان محوری شهرها محسوب می‌شوند. تبریز تا پیش از این با دو پیاده‌راه تربیت و ولیعصر شناخته می‌شد که سال گذشته با احداث ۳ پیادراه "کوچه ثبت"، "کوچه کرباسی" و "کوچه دالان میرزا رضا" سرانه پیاده‌راه‌های شهری افزایش یافت و بر اساس گفته شهردار تبریز، در سال جاری هر منطقه شهرداری، مکلف به اجرای حداقل یک رشته پیاده راه شهری جدید است و اجرای این طرح در اولویت برنامه های عمرانی شهرداری قرار گرفته است.

علاوه بر پیاده‌راه های افتتاح شده، چندین طرح مشابه در مناطق مختلف شهری به ویژه محورهای تاریخی، فرهنگی و گردشگری تبریز در حال اجرا هستند که با اتمام مراحل اجرایی این طرح ها، چهره شهری تبریز در این مناطق با رویکرد انسان محور و ایجاد بسترهای جدید گردشگری شهری متحول خواهد شد.

عملیات بهسازی و احداث پیاده راه در هفت منطقه از مناطق شهرداری از جمله شهرداری منطقه هشت که بدلیل واقع شدن در منطقه تاریخی و گردشگری شهر تبریز در حال اجرا است که بیشترین تعداد ایجاد پیاده راه و سنگفرش نیز در این منطقه صورت می گیرد.

شهرداری تبریز در سال گذشته حدود ۹ هزار متر طولی پیاده راه و سنگفرش معابر در سطح مناطق شهر احداث کرده است.

میراث فرهنگی و تاریخی، هویت و شناسنامه شهرها و دایره‌المعارفی اجتماعی از زندگی مردمان این شهرها در سده‌های گذشته است. مرمت و بازسازی این اماکن تاریخی و همچنین ایجد بسترهای لازم جهت حضور مردم، چراغ راه توسعه شهرها است.‌

کد خبر 6092807